🎯 İktidar İçi Bir Çatışmanın Yüzeye Vuruşu: 17-25 Aralık Soruşturmaları Üzerine Yapısal Bir Okuma.

🎯 İktidar İçi Bir Çatışmanın Yüzeye Vuruşu: 17-25 Aralık Soruşturmaları Üzerine Yapısal Bir Okuma

🧩 Özet

17-25 Aralık 2013 tarihlerinde gerçekleştirilen yolsuzluk ve rüşvet operasyonları, Türkiye siyasal tarihinde dönüm noktası kabul edilmektedir. Ancak bu gelişmeler yalnızca adli süreçler olarak değil, aynı zamanda Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) ile Gülen Cemaati arasındaki uzun süredir devam eden ittifakın son bulmasının bir sonucu olarak da değerlendirilmelidir. Bu makale, iki taraf arasında geçmişte kurulan stratejik işbirliğini, ortaya çıkan çatışma nedenlerini ve bu sürecin devlet-toplum ilişkileri üzerindeki etkilerini analiz etmektedir.

1️⃣ Giriş

2002 yılında tek başına iktidara gelen AKP, erken döneminde hem ulusal hem de uluslararası düzlemde ciddi bir meşruiyet açığıyla karşı karşıyaydı. Türkiye’de vesayet rejimiyle mücadele eden bu yeni siyasal aktör, bürokratik kadroları ele geçirme konusunda devletin bazı geleneksel güç merkezleriyle karşı karşıya geldi. Bu bağlamda AKP ile Gülen Cemaati arasında şekillenen ittifak, 2010’lara dek süren bir de facto koalisyon ilişkisi doğurmuştur¹.

🔄 2. İttifakın Temelleri: Karşılıklı Fayda ve Kadro Paylaşımı

🤝 2.1. Cemaatin AKP’ye Sağladığı Destek

📌 Yargı ve Emniyet Desteği:
Ergenekon, Balyoz ve OdaTV gibi davalarda görev alan savcı ve polislerin önemli kısmının cemaat kadrolarından oluştuğu iddia edilmiştir².

🌐 Uluslararası Yumuşak Güç:
Cemaatin dünya çapındaki okulları ve STK’ları, AKP’nin dış politikada prestij kazanmasında etkili olmuştur³.

📰 Medya Algısı Üretimi:
Zaman, Samanyolu TV gibi medya organları, AKP’nin politikalarını meşrulaştırma sürecinde aktif rol oynamıştır⁴.

🛡️ 2.2. AKP’nin Cemaate Sağladığı Olanaklar

🏫 Kamu İmkânlarına Erişim:
Cemaat okulları ve yurtları, Milli Eğitim Bakanlığı ve yerel yönetimlerden doğrudan destek almıştır⁵.

🧪 Kadrolaşma ve Sınav Usulsüzlükleri:
KPSS ve emniyet sınavlarında cemaat kadrolarının avantajlı konuma geçmesi, hükümet tarafından uzun süre göz ardı edilmiştir⁶.

📜 Anayasal Koruma:
2010 referandumu ile yargıdaki cemaat etkisi güçlendirilmiş, siyasi iktidar tarafından bu süreç desteklenmiştir⁷.

⚠️ 3. Çatışma ve Kopuş: MİT Krizi ve Sonrası

💣 Kırılma Anı:
2012’deki MİT kriziyle birlikte Erdoğan, Gülen Cemaati’ni « devletin merkezine yönelen tehdit » olarak konumlandırmaya başlamıştır⁸.

📉 İttifakın Çözülüşü:
Dershane krizinden medya savaşlarına kadar birçok alanda çıkar çatışmaları yüzeye çıkmıştır. Devlet içindeki iktidar alanlarının yeniden paylaşımı çatışmanın temelini oluşturmuştur.

🕵️ 4. 17-25 Aralık Soruşturmaları: Çatışmanın Yüzeye Vuruşu

🔍 Soruşturmaların İçeriği:
Reza Zarrab üzerinden dönen altın ticareti, kamu bankaları aracılığıyla İran ambargosunun delinmesi ve bakan çocuklarının rüşvet ilişkileri kamuoyuna yansımıştır⁹.

❓ Stratejik Zamanlama:
Bu bilgiler yeni değil, yıllardır biriktirilmişti. Ancak ittifak sona erdiğinde kamuoyuna açıklanmış, yani gizlenenin ifşası yaşanmıştır¹⁰.

🧱 5. Sonuç: Bir Ahlak Krizinden Çok Bir Mülkiyet Krizi

💼 Paylaşım Mücadelesi:
Bu operasyonlar ahlaki bir temizlik hareketi değil, devlet içinde kimin kontrolü sağlayacağına dair bir mülkiyet çatışmasıydı.

🏛️ Devletin Parçalanabilirliği:
17-25 Aralık, Türkiye’de hukuk, siyaset ve güvenlik bürokrasisinin gayriresmi ittifaklarla nasıl dönüştürülebileceğinin ve aynı ittifakların nasıl çatışmaya dönüşebileceğinin canlı bir örneğidir.

📚 Dipnotlar

Footnotes